Rusland schort het New START-verdrag op – een onrustwekkende evolutie
De Belgisch Coalitie tegen Kernwapens (BCK) is uiterst bezorgd over de totale aftakeling van het mondiale nucleaire wapenbeheersingsregime.
Op dinsdag 21 februari kondigde de Russische president Vladimir Poetin aan dat zijn land het New START -verdrag opschort. Daarnaast liet hij ook weten dat Rusland opnieuw kernproeven zal uitvoeren als de Verenigde Staten dit ook zou doen.
Het New Strategic Arms Reduction Treaty (New START) is het laatste overblijvende bilateraal verdrag op vlak van nucleaire wapenbeheersing tussen de Verenigde Staten en Rusland, die samen meer dan 90 procent van het wereldwijde kernwapenarsenaal in hun bezit hebben. Het trad in werking in 2010 en begrenst het aantal ontplooide strategische kernkoppen per land tot 1550 en het aantal ontplooide draagraketten en bommenwerpers tot 700. Het verdrag bepaalt o.a. ook dat inspectieteams van beide landen de arsenalen van de ander mogen onderzoeken om de naleving van het verdrag te controleren. Het verdrag zou aflopen in 2026.
Ruslands officiële opschorting van het New START-verdrag betekent een nieuwe zware klap voor het mondiaal nucleair wapenbeheersingsregime na het opzeggen door de VS van het ABM-verdrag (2002), de nucleaire deal met Iran (2018), het INF-verdrag (2019) en het Open Skies-verdrag (2020).
Moskou schiet met zijn beslissing bovendien in eigen voet aangezien het nu zijn enige controlemechanisme over het strategisch kernwapenarsenaal van de Verenigde Staten verliest. Dit alles zou kunnen leiden tot het uitbreiden van de kernwapenarsenalen van zowel Rusland als de Verenigde Staten. Daarbij komt nog de dreiging om terug aan te vatten met het testen van kernwapens.
De nucleaire dreiging is nog nooit zo groot geweest als vandaag. Poetin dreigde eerder al meermaals met het inzetten van kernwapens in de oorlog in Oekraïne. De beslissing om New START op te schorten en mogelijk nieuwe kernwapentesten uit te voeren, vergroot opnieuw de nucleaire dreiging. Door de afnemende transparantie komt er meer onzekerheid over het kernwapenarsenaal van de tegenpartij. Dat vergroot dan weer de kans op misverstanden en zwengelt een nieuwe wapenwedloop aan.
De oorlog in Oekraïne en de beslissing om New START op te schorten zijn ontegensprekelijk met elkaar verbonden. Het is daarom hoogst noodzakelijk dat de oorlog zo snel mogelijk tot een einde wordt gebracht door middel van een staakt-het-vuren en vredesgesprekken. Een escalatie op nucleair vlak moet te allen prijze voorkomen worden.
De Belgisch Coalitie tegen Kernwapens veroordeelt de beslissing van Moskou om New START op te schorten en roept op tot een dialoog tussen de betrokken partijen. De BCK roept België op om deze dialoog tussen de Verenigde Staten en Rusland mee te helpen faciliteren en aan te moedigen met het oog op het hervatten van het New START-verdrag en op het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Enkel en alleen dan kan de nucleaire dreiging afnemen en hopelijk plaats maken voor een rechtvaardige en duurzame vrede.